بايد گفت كه پاسخ اين سوال به اكثر پدرها، بله است.

پژوهش‌هاي گسترده‌اي در اين زمينه به عمل آمد. پژوهشگران از روي عكس 122 نفر تلاش مي‌كردند كودكان آنها را كه بيشتر نديده بودند، حدس بزنند. آنها كودكان را نديده بودند، اما از روي عكس‌هاي يك‌سالگي، ده سالگي و بيست سالگي فرزندان مي‌توانستند حدس بزنند هر عكس متعلق به كدام پدر و مادر است! معمولاً مادرها از طريق بوي فرزندشان و يا هر حس دروني ديگر پي به حضور فرزندشان مي‌برند. يعني اگر طفلي را در دوران كودكي از مادر جدا كرده باشند، بعد از گذشت چند سال، مادر مي‌تواند فرزندش را از ميان ساير بچه‌ها تشخيص دهد و با كمك حس ششم خود در اين مورد انتخاب درستي داشته باشد؛ اما اين مسئله در مورد پدرها فرق مي‌كند. آنها مي‌توانند از روي شباهت خود به فرزندشان، پي به اين موضوع ببرند.

پژوهشگران تصاوير سر و صورت تعدادي افراد مختلف را با تصاوير سر و صورت كودكان ادغام كردند و از بين آنها عكس‌هاي جديدي به دست آوردند. بعد اين عكس‌ها را به زوج‌هايي دادند كه قصد به سرپرستي گرفتن كودك را داشتند. مردها برخلاف خانم‌ها عكس‌هاي كودكاني را انتخاب مي‌كردند كه به خودشان شباهت داشتند و مي‌خواستند بعد از اين با كودكي زندگي كنند كه بيشترين شباهت ظاهري را با خودشان داشته باشد. برعكس، خانم‌ها اهميت زيادي به اين شباهت نمي‌دادند و موارد ديگري را در نظر داشتند.

فرضيه قديمي شباهت كودكان

قديمي‌ها معتقد بودند كه بچه‌ها به پدرشان شباهت بيشتري پيدا مي‌كنند. اين فرضيه قديمي بعدها كمي تغيير كرد. فرضيه سير رشد و تكامل انسان‌ها به اين مسئله مي‌پرداخت كه كودكان دست‌كم در سال‌هاي نخست زندگي‌شان شباهت بيشتري به پدر خود دارند. اين فرضيه بعد از مقايسه عكس‌هاي يك‌سالگي كودكان با پدرانشان ارائه شد. بسياري از روانشناسان اين فرضيه را رد كردند مقاله كاملي در اين زمينه ارائه گرديد كه بر طبق آن، كودكان در دوران كودكي به هر دو والدين خود شباهت دارند.

برخي كودكان شباهت بيشتري به پدر خود پيدا مي‌كنند و برخي به مادرشان. پژوهش‌هاي گسترده‌اي در اين رابطه انجام شد و اين نتيجه به دست آمد كه كودكان در سه روز اول زندگي‌شان شبيه مادرشان هستند؛ اما مادرها اصرار دارند از همان لحظه نخست تولد فرزندشان اين جمله را تكرار كنند: «اين بچه چقدر شبيه پدرش است!»

ژن؛‌ عامل انتقال خصوصيات

خصوصيات و ويژگي‌هاي افراد از طريق ژن‌ها از والدين به كودكان منتقل مي‌شود. رشته‌هاي DNA سفت و محكم در كنار هم قرار مي‌گيرند و ساختاري به نام كروموزم را به وجود مي‌آورند. در هر سلول انساني، 23 جفت كروموزم وجود دارد كه در يك كيسه به نام هسته ذخيره شده‌اند. كروموزم‌ها حامل ويژگي‌هاي فيزيكي افراد (مثل بلندي قد، رنگ مو، چشم‌ها و ...) ويژگي‌هاي رفتاري (مثل هوش) و برخي استعدادهاي ذاتي نيز هستند كه مي‌تواند تحت تأثير ژن‌ها قرار بگيرد.

ويژگي ژن‌ها

DNA شبيه نردباني پيچيده است؛ مجموعه‌اي از حروف كه مثل يك كتاب راهنما هستند. اطلاعات روي مولكول‌هاي خاص، مثل پروتئين‌ها و هورمون‌ها، بسيار مهم‌اند. ژن‌ها حرف به حرف كپي مي‌شوند و يك نسخه مشابه به نام RNA را به وجود مي‌آورند. هر ژن حاوي يكي از ويژگي‌هاي خاص و اطلاعات مربوط به آن است
(مثل رنگ چشم‌ها). از هر يك از والدين يك مجموعه از ژن‌ها به ارث مي‌رسد. در هر انسان حدود 23 هزار جفت ژن و يا حتي بيشتر وجود دارد. كودكان يك ژن را از مادر و يك ژن را از پدر مي‌گيرند. يعني يك اسپرم و يك تخمك حاوي يك كپي از هر ژني است كه براي ساخته شدن يك انسان ضروري است. وقتي كه اسپرم، تخمك را بارور مي‌كند، دو كپي از تمام ژن‌ها حاضر مي‌شوند (46 كروموزم) و يك زندگي جديد به وجود مي‌آيد. كروموزم‌هايي كه جنسيت را تعيين مي‌كنند، كروموزم‌هاي جنسي نام دارند. تخمك مادر را با xx و اسپرم پدر را با xy نشان مي‌دهند. يك جفت xx يعني اينكه كودك دختر است و يك جفت xy يعني اينكه كودك پسر است. ويژگي‌هاي افراد از راه‌هاي مختلف به فرزندانشان منتقل مي‌شود. يك ويژگي، شكل‌‌هاي مختلفي دارد؛ مثلاً گروه‌هاي خوني (O, A, B, AB). هر يك از اشكال مختلف ويژگي‌ها در اثر تنوع در ژن‌ها به وجود مي‌آيند. تنوع در يك ژن را ژن‌هاي ناهمسان مجاور مي‌نامند. اشكال مختلف يك ژن نيز مي‌تواند به روش‌هاي مختلف انتقال يابد. در واقع ژن‌ها بسيار پيچيده‌تر از آن چيزي هستند كه ما تصور مي‌كنيم. دانشمندان مي‌گويند كه نمي‌توان يك ژن نهفته را براي رنگ مو، چشم و يا ساير ويژگي‌هاي ظاهري در نظر گرفت؛ بلكه مجموعه بزرگي از آنها اين اطلاعات را در برمي‌گيرند و انتقال مي‌دهند.

تعيين رنگ موهاي كودك

موهاي كودك شما چه رنگي خواهد شد؟ يك قانون كلي براي پاسخ اين سوال وجود دارد. پدر و مادري كه موهاي بلوند دارند، احتمالاً صاحب فرزندي با موهاي بلوند خواهند شد (به خصوص اگر بيشتر اعضاي خانواده آنها بلوند باشند). اين مسئله در مورد والديني كه موهاي سياه، قهوه‌اي و يا قرمز دارند نيز صادق است؛ اما اگر والدين بسيار متفاوت از هم باشند، قضيه كاملاً فرق مي‌كند. اگر يكي از والدين موهاي قهوه‌اي يا مشكي داشته باشد و ديگري موهاي بلوند يا قرمز، كودك آنها احتمالاً موهاي تيره خواهد داشت؛ زيرا رنگ قهوه‌اي و مشكي رنگ غالب است.

پيش‌بيني وزن كودك

اگر والدين كودك چاق و سنگين باشند، احتمالاً فرزندشان نيز چاق مي‌شود؛ زيرا عادات تغذيه و ورزش نكردن به كودكان نيز منتقل مي‌شود. اما پژوهش‌ها نشان مي‌دهند چاقي يا لاغري تا 40 درصد از طريق ژنتيك به كودكان انتقال مي‌يابد و 60 درصد مابقي تحت تأثير عادات شخصي، محيط زندگي و برخي رفتارهاي فردي است.

تعيين رنگ چشم كودكان

بيشتر نوزادان، با چشم‌هاي آبي روشن يا خاكستري متولد مي‌شوند؛ ولي رنگ چشم آنها ثابت نمي‌ماند. در طول يك سال نخست رنگ چشم‌هاي (عنبيه) كودك كم‌‌كم تغيير مي‌كند و رنگ نهايي چشم‌ها در ده ماهگي مشخص مي‌شود. والديني كه هر دو چشم‌هاي قهوه‌اي دارند، مي‌توانند صاحب فرزندي با چشم‌هاي آبي روشن شوند و برعكس. اين مسئله كاملاً وابسته به ژن‌هايي است كه كودك از پدر و مادر دريافت مي‌كند. در واقع راهي براي تعيين قطعي رنگ چشم‌ها وجود ندارد و مشخص نيست كه تركيب ژن‌ها باعث به وجود آمدن چه رنگ چشمي مي‌شود.

پيش‌بيني قد كودكان

آيا كودك‌تان به قد بلندي همسرتان مي‌شود يا به قد كوتاهي خودتان؟ يا چيزي بين شما دو نفر؟ پدر و مادرهاي بلند قد، معمولاً كودكان قد بلندي خواهند داشت و والدين كوتاه، فرزندان قد كوتاه. حتي پدر و مادر كوتاه قد مي‌توانند فرزندي بلندقد داشته باشند و برعكس. به هر حال هرگونه احتمالي در اين زمينه وجود دارد. محيط و شرايط تأثير زيادي روي رشد كودكان مي‌گذارد. كودكاني كه تغذيه نامناسبي دارند، حتي اگر پدر و مادر قدبلندي هم داشته باشند، ممكن است كوتاه قد شوند.

تعيين ميزان مو در آينده

براي پيش‌بيني اينكه آيا پسرتان در آينده كچل مي‌شود يا خير، بايد گفت كه اگر پدربزرگ پسرتان از طرف مادر كچل باشد، احتمال كچل شدن پسر شما نيز بيشتر مي شود؛ زيرا كچلي از جانب پدر از طريق كروموزم x منتقل مي‌شود و به عبارت ديگر از پدر به دختر و بعد به پسر انتقال مي‌يابد. اگر پدرزن شما كچل باشد، كروموزم x را به دخترش منتقل مي‌كند و دخترش هم به فرزند پسرش.

كلام آخر

در نهايت مي‌توان گفت اينكه كودك شما بيشتر شبيه خودتان مي‌شود يا همسرتان و يا هر دو شما، مهم نيست؛ چيزي كه مهم است، نقش شما در رشد و بالندگي اوست. سيب تا وقتي كه به شاخه درخت آويزان است، رشد مي‌كند و زيباتر مي‌شود. سيب نارسي كه از شاخه جدا مي‌شود، هرگز نمي‌تواند به كمال برسد.

برچسب ها: