گوشت پرندگان؛ كدام بهتر است؟
دنياي تغذيه - شماره 122
گوشتها بخش مهمي از رژیم غذایی را به دلیل تامین پروتئین و برخی از املاح معدنی از جمله آهن، روی و منیزیم تشکیل ميدهند. مصرف گوشتهای سفید (ماهی و پرندگان) نسبت به گوشت قرمز (گاو، گوسفند و...) ميتواند در حین تامین نیازهای بدن، رژیم غذایی سالمتری را ایجاد کند و سبب کاهش احتمال خطر ابتلا به بسیاری از بیماریهای مزمن نظیر بیماریهای قلبی- عروقی شود. امروزه شاهد عرضه گوشت پرندگان متنوعی در بازار هستیم که آشنایی با خواص غذایی آنها ميتواند ما را در انتخاب گوشت مناسبتر یاری رساند. در ادامه به ذكر خواص برخی از گوشت پرندگان (کبک، بوقلمون و بلدرچین) ميپردازیم.
کبک
کبک از خانواده ماکیان است که خصوصیات پرندگان وحشی شکاری را دارا ميباشد. میزان پروتئین موجود در گوشت این پرنده در مقایسه با دیگر پرندگان ۵ تا ۱۰ درصد بیشتر است و انواع اسید آمینه ضروری در آن به وفور یافت ميشود، به همین دلیل است که پزشکان در برخی از نقاط دنیا برای بیماریهایی چون ضعف اعصاب، ناراحتیهای روانی و بیخوابی مصرف این گوشت را توصیه ميکنند.
گوشت کبک به دلیل چربی و کلسترول پایین ميتواند از بروز بیماریهای قلبیـ عروقی پیشگیری کرده و به دلیل غنی بودن از پتاسیم، مصرف به اندازه آن برای افراد با فشار خون بالا مفید است.
گوشت کبک ميتواند نیاز بدن به فسفر، منیزیم، آهن و گوگرد را تامین کند، به تقویت حافظه و قوای جنسی بیفزاید و ضعف عمومي بدن را هم برطرف کند. در هر صد گرم گوشت کبک به طور متوسط۴ گرم چربی وجود دارد.
گوشت کبک برای همه افراد جامعه به خصوص کودکان و سالمندان، ميتواند استفاده شود. گوشت کبک کمتر از سایر گوشتها تولید اسیداوریک ميکند، با این حال باید مصرف آن در بیماران مبتلا به نقرس محدود شود.
در طب سنتی گوشت کبک را برای افرادی که تب دارند مفید ميدانند، چرا که معتقدند گوشت کبک ميتواند سبب قوت بدن شود و تب را قطع کند.
بلدرچین
بلدرچین پرندهای پرجنب و جوش از خانواده ماکیان و زیر خانواده کبکسانان بوده که دارای گوشت بسیار لذیذی ميباشد. تحرک زیاد این پرنده سبب افزایش میزان گلیکوژن در ماهیچهها شده و طعم گوشت را بهتر و لذیذتر ميکند. چربی موجود در گوشت بلدرچین بسیار کم است و از پروتئین بالاتری نسبت به گوشتهای قرمز برخوردار است. حدود 80 درصد پروتئین ران بلدرچین را پروتئین تشکیل ميدهد. بیشتر انواع اسیدهای آمینه کمیاب در گوشت این پرنده یافت میشوند. گوشت بلدرچین حاوی مقادیر بالایی از ریز مغذیها از جمله نیاسین، فسفر، مس، روی، آهن، سلنیوم و ویتامینهای
B1, B2, B6 است.
گوشت این پرنده برای بیماریهایی مانند آسم، تشنج، فشار خون، ضعف اعصاب، عقبافتادگی جسمي و بیخوابی مفید شناخته شده است و در سالمندان سبب تقویت قوای جسميميشود.در قرآن و طب سنتی اسلامي از گوشت بلدرچین به نیکی یاد شده است. گوشت بلدرچین ميتواند به ترمیم سلولهای آسیب دیده در سالمندان کمک کند.
بوقلمون
بوقلمون گونه بزرگی از پرندگان است که در راسته ماکیان قرار دارد. گوشت بوقلمون از بخش روشن و تیره تشکیل شده است. سینه که دارای گوشت روشنتری است و ران گوشت تیرهتری دارد و با وجود چربی بیشتر نسبت به سینه از میزان بالاتری آهن تشکیل شده است. گوشت سینه بوقلمون بدون پوست، به طور طبیعی حاوی پروتئین بالا و چربی پایینی (کلسترول و اسیدهای چرب اشباع کمتری) است، حدود 1 گرم چربی در هر 30 گرم گوشت است، لذا کسانی که دارای بیماریهای قلبی- عروقی و چربی خون بالایی هستند و یا ميخواهند خود را از بیماریهای مزمن مصون دارند، ميتوانند گوشت بوقلمون را در رژیم غذایی خود بگنجانند. میزان کلسترول گوشت بوقلمون بعد از ماهی، کمترین میزان را در میان گوشتهای سفید دارا ميباشد.
150گرم گوشت بوقلمون حدود نیمي از اسید فولیک مورد نیاز روزانه را تامین ميکند. همچنین منبع خوبی از پروتئین و املاح معدنی نظیر سلنیوم، روی، پتاسیم و فسفر است. میزان فسفر موجود در 100 گرم گوشت بوقلمون حدود 4 برابر 100 گرم میگو است، بنابراین برای کودکان بسیار مفید ميباشد. از ویتامینهای موجود در بوقلمون ميتوان به ویتامینهاي B1، B3، B6 و B12 اشاره کرد.
اسید آمینه تریپتوفان در گوشت بوقلمون بیشتر از سایر گوشتها است. این اسید آمینه در بدن به عنوان پیشساز یکی از انتقال دهندههای عصبی بنام سروتونین استفاده میشود. سروتونین در بدن سبب شادابی و بهبود وضعیت خواب شده و اثرات آرامبخشی را به دنبال دارد. از طرفی تریپتوفان سبب فعالیت سلولهای T در سیستم ایمنی میشود، بدین ترتیب میتواند بدن را از ابتلا به سرطان مصون نگه دارد.
گوشت بوقلمون سبب افزایش ترشح هورمون تستوسترون (هورمون مردانه) در آقایان ميشود.
به دلیل وجود تریپتوفان بالا این گوشت برای بیماران مبتلا به ام. اس. ميتواند مفید باشد و علائم بیماری آنان را تخفیف دهد.
گوشت بوقلمون ميتواند از تجمع سرب و جیوه در بدن جلوگیری کرده و سبب دفع این مواد از بدن شود.
از دیگر خواص گوشت بوقلمون ميتوان به اثرات پیشگیری کننده از سرطان سینه و پروستات اشاره کرد.
گوشت بوقلمون دارای پورین است، لذا مبتلایان به نقرس باید مصرف این گوشت را در رژیم غذایی خود محدود کنند.
میزان کیوتن گوشت بوقلمون نسبت به گوشتهای دیگر بیشتر است. این ماده به عنوان آنتیاکسیدان عمل ميکند و پیری سلولها را به تعویق مياندازد. به دلیل وجود میزان کمي چربی میان بافتی در بوقلمون، حجم آن پس از پخت حدود 85 درصد میزان خام ميرسد، در صورتی که گوشت مرغ و گوشت قرمز پخته به ترتیب حاوی 55 و 60 درصد حجم گوشت خام هستند.